گسترش پیرنگ در مقامات حمیدی (رویکردی ریخت‌شناختی ـ روایت‌‌شناختی)

گسترش پیرنگ در مقامات حمیدی (رویکردی ریخت شناختی ـ روایت شناختی)

در این مقاله، 21 مقامه از مقامات حمیدی (تألیف 551 ق) قاضی حمیدالدّین بلخی (فو 559 ق) بررسی شده، امّا مطالع? دو مقام? شش و چهارده به دلیل تمایزات آشکار ساختار پیرنگ با سایران، به آینده موکول شده است. ساختار پیرنگ هر مقامه، شامل ده کارکرد است که با افزایش و کاهش در آن گسترش می یابد. در واقع هدف اصلی این مقاله، بیان تعریفی منسجم از قواعد نوع ادبی مقامه در ادبیّات فارسی است. رویکرد مورد نظر در این پژو...

پیرنگ در مقامات حریری و حمیدی

مقامات حریری و حمیدی دو اثر منثور در ادبیات کهن عربی و فارسی است که جایگاه ویژه ای نزد سخن شناسان دارد. بررسی عنصر «پیرنگ» در این دو اثر نشان می دهد که حریری برای هر یک از داستان های کوتاه (= مقامات) خود طرحی مستقل و جذاب فراهم کرده و در عین حال،‌از تک تک آنها برای تشکیل طرح کلی و بزرگتر مقامات بهره برده است؛ ولی حمیدی با وجود تقلید از طرح های داستانی حریری،‌ نه توانست تک تک داستان های خود را د...

ترامتنیت در مقامات حمیدی

کتاب مقامات حمیدی، نمونة خوبی از متونی است که از بطن متون پیشین فرهنگ و ادبیات خویش متولد شده و به فضایی با ابعاد بسیار متنوع تبدیل شده است که در آن انواع نوشتار با هم آمیخته اند و این متن را محل تجمع چندین گونه کرده اند. هدف اصلی در این پژوهش کشف و شناخت انواع روابط متون در مقامات حمیدی است. برای رسیدن به این هدف بر اساس نظریة ترامتنیت ژرار ژنت، 23 مقامة موجود در مقامات حمیدی را تحلیل و بررسی ...

بررسی تطبیقیِ عناصر داستان در مقامات حریری و مقامات حمیدی

تأثرات لفظی و محتوایی مقامات حمیدی از مقامات حریری

نقد کهن‌الگوی «پیر خردمند» در مقامات حمیدی

«کهن‌الگو» نمایه‌ها و تصاویری ازلی از اندیشه‌های بدوی و کهن است که به‌ واسطة ضمیر ناخودآگاه جمعی بشر در ذهن آدمی انباشته شده‌است. همین انگاره‌ها بخشی از محتویات ضمیر ناخودآگاه فردی را نیز تشکیل می‌دهند و در این میان، «پیر خردمند» نیز یکی از مهم‌ترین این کهن‌الگوهاست که می‌توان گفت چهرة وی، مظهر دنیای معنوی و روحانی و نمونه‌ای از صورت مثالی پدر در جهان اسفل است که فرد را در شرایط بحرانی و دشوار ...